Łożysko sprzęgła wymiennie nazywa się łożyskiem wyciskowym lub łożyskiem oporowym. Termin łożysko oporowe powstał, by podkreślić akcję jaką wykonuje łożysko pokonując opór sprężyny talerzykowej docisku sprzęgła. Z tego punktu widzenia mechanizmy pojazdów dzielą się na takie, gdzie akcja ta przebiega poprzez nacisk na sprężynę i na takie, gdzie na mechanizm składa się sprzęgło „ciągnione”, czyli takie w których łożysko odciąga jednocześnie sprężynę i docisk od tarczy sprzęgła.

Łożysko sprzęgła oporowe

Łożysko oporowe jest częścią kompatybilnego układu kilku elementów: dźwigni zwanej inaczej „łapą” sprzęgła oraz znajdującego się poza obszarem skrzyni biegów siłownika hydraulicznego, czyli wysprzęglika. W modelach starszych łożysko oporowe współpracowało bezpośrednio z linką. W mechanizmach nowocześniejszych stosuje się łożyska oporowe połączone z siłownikiem hydraulicznym tworzące spójny układ nazywany wysprzęglikiem centralnym. W takich przypadkach pomija się klasyczny wysprzęglik poza obszar skrzyni biegów. Kompendium wiedzy o budowie hydraulicznego układu wysprzęglania znajduje się w naszej publikacji: sprzęgło hydrauliczne.

Skąd wiadomo, że łożysko sprzęgła już się zużyło?

Pierwszymi oznakami zużycia się łożyska sprzęgła będą nowe dla nas dźwięki wydobywające się ze skrzyni biegów. Będzie to dziwne terkotanie, buczenie, piski – odgłosy, które znikną zaraz po wciśnięciu w trakcie jazdy sprzęgła. Najprawdopodobniejszą przyczyną wszystkich tych odgłosów będzie właśnie efekt zużycia się łożyska oporowego lub łożyska ulokowanego w wysprzęgliku centralnym. Tego typu efekty dźwiękowe należą do najbezpieczniejszych dla kierowcy symptomów wyeksploatowania się mechanizmu skrzyni biegów. Poważniejszym objawem będzie takie uszkodzenie, które uniemożliwi całkowicie wysprzęglanie. W przypadku modeli samochodów z zamontowanym wysprzęglikiem centralnym (CSC) uszkodzonemu łożysku może towarzyszyć awaria siłownika hydraulicznego, a w konsekwencji może dojść do wycieku z wysprzęglika centralnego skutkującego zaolejeniem tarcz ciernych sprzęgła. W takim przypadku jazda uszkodzonym samochodem jest praktycznie niemożliwa.

Kiedy należy wymienić łożysko sprzęgła?

Łożysko sprzęgła, a w wybranych modelach aut wysprzęglik centralny wymienia się zawsze podczas wymiany systemu sprzęgła. To wymóg wynikający z faktu, że łożysko sprzęgła jako integralna cześć zestawu sprzęgła przystosowane jest dokładnie do takich samych parametrów eksploatacji jak zestaw sprzęgła. Oznacza to, że proces zużycia się tych elementów jest jednakowy, dlatego decydując się na dalszą eksploatację tego samego łożyska lub wysprzęglika narażamy się na poważne problemy.

Gdy pozostawimy łożysko sprzęgła

Jeżeli dokonamy tylko wymiany tarczy i docisku a pozostawimy łożysko sprzęgła awaria łożyska jest właściwie nieunikniona. Wówczas nie tylko przesiadamy się do autobusu, ale dodatkowo narażamy się na podwójne koszty, bowiem sama wymiana łożyska sprzęgła będzie kosztować tyle samo co usługa wymiany całego zestawu sprzęgła. Koszt ten wynika z konieczności powtórnego zdemontowania skrzyni biegów.

Ten sam mechanizm działa, gdy decydujemy się na wymianę łożyska lub wysprzęglika a pozostawimy tarczę i docisk sprzęgła, które sprawiają wrażenie jeszcze całkowicie sprawnych. Dlatego oszczędzanie na dzieleniu tych zadań jest tylko pozorne. Działa przez chwilę a w konsekwencji narażamy się na de facto podwojenie kosztów. Warto też wziąć pod uwagę fakt, że pełne zestawy sprzęgła z łożyskiem lub wysprzęglikiem centralnym zawsze są tańsze niż zakup poszczególnych elementów.